Peter Weiss

Peter Weiss 8 Kasım 1916’da sonradan Hıristiyanlığı kabul eden Macar kökenli Yahudi bir tekstil fabrikatörünün ve İsviçre kökenli bir oyuncunun oğlu olarak Nowawes’de dünyaya geldi. 1935’te ailesiyle birlikte İngiltere’ye iltica etti. Burada ilk tablolarını yapmaya başladı. 1936’da Prag’a giden ve burada 1938’e kadar sanat eğitimi alan Weiss, Gartenkonzert (Bahçe Konseri) adlı tablosuyla Akademi Ödülüne layık görüldü. Ailesi Ekim 1938’de İsveç’e kaçmak zorunda kaldı. Weiss önce İsviçre’ye, sonra da İsveç’e gitti. Stockholm’e yerleşerek ölümüne kadar burada yaşadı. Bu dönemde hayatını desinatörlük ve resim öğretmenliği yaparak kazandı. 1946’da İsveç vatandaşlığına geçti. 1949’da Rotundan/Der Turm (Kule) adlı oyununu yazdı. 1952’de yazdığı Der Schatten des Körpers des Kutschers (Arabacının Gövdesinin Gölgesi) adlı roman 1960’da yayınlandı. 1952-55 yılları arasında deneysel filmler çekti. 1961’de otobiyografik romanı Abschied von den Eltern (Anne Babaya Veda) yayınlandı. 1963’te Fluchtpunkt (Kaçış Noktası) adlı romanıyla İsviçre’de Charles-Veillon Edebiyat Ödülünü kazandı. 1964’te ilk kez Batı Berlin’de Schiller Tiyatrosu’nda sahnelenen Marat/Sade (Marat/Sade) adlı oyunuyla büyük bir başarı kazandı. 1967’de İngiliz yönetmen Peter Brook tarafından sinemaya aktarılan bu oyun Türkiye’de de birçok kez sahnelendi. 1972’de Ülkü Tamer tarafından dilimize kazandırılan Die Ermittlung (Soruşturma) adlı belgesel oyunu 1965’te Almanya’nın pek çok kentinde aynı anda sahnelendi. 1965’te Lessing, 1966’da Heinrich Mann Ödülüne layık görüldü. 1973’te Can Yücel tarafından Saloz’un Mavalı olarak Türkçeye çevrilen Gesang vom Lusitanischen Popanz adlı oyunu 1967’de sahnelendi. Bu oyunları, 1968’de Viet Nam Diskurs (Vietnam Tartışması), 1971’de Trotzki im Exil (Troçki Sürgünde), 1971’de Hölderlin adlı oyunları izledi. Die Ästhetik des Widerstands (Direnmenin Estetiği) yazarın son yapıtıdır. Bir üçleme olan bu romanın birinci cildi 75’te, ikinci cildi 78’de ve üçüncü cildi 81’de yayınlandı. 10 Mayıs 1982’de altmışbeş yaşında Stockholm’de hayata gözlerini yuman Peter Weiss ölümünden sonra Georg Büchner Ödülüne layık görüldü. Çağlar Tanyeri 1960 yılında İstanbul’da doğdu. Avusturya Lisesi’ni ve İstanbul Üniversitesi Alman Dili ve Edebiyatı Bölümünü bitirdi. 1986-1999 yılları arasında İstanbul Üniversitesi Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Alman Dili Eğitimi Anabilim Dalında öğretim elemanı olarak görev yaptı. 2003’te “Bir Edebiyat Metni Olarak Peter Weiss’ın Direnmenin Estetiği Adlı Romanında Anlama Ve Aktarma Süreçleri” adlı doktora çalışmasını tamamladı. Halen aynı üniversitenin Almanca Mütercim Tercümanlık Anabilim Dalında öğretim görevlisi olarak çalışıyor ve 1986 yılından bu yana çeviri çalışmalarını sürdürüyor.