Yıldıray Erdener

Yıldıray Erdener (1938 – 3 Mayıs 2021, İstanbul) Ankara’da Gazi Eğitim Enstitüsü Müzik Bölümü’nden mezun olduktan sonra Milli Eğitim Bakanlığı bursuyla Almanya’nın Freiburg kentinde (Staatliche Musik Hochschule) Müzik Eğitimi ve Viyolonsel öğrenimini tamamladı (1962-1968). Yurda dönerek 1969-1975 yılları arasında GEE Müzik Bölümü’nde öğretmenlik ve bir yıl bölüm şefliği görevini yürüttü. Etnomüzikoloji ve Halkbilimi dallarında öğrenim yapmak için Amerika’ya gitmeden önce Nurhan Cangal ile "Sonat ve Sonat Formu" (1972) ve "Müzik Formları" (1976) kitaplarını yayımladı. Amerika’da Indiana Üniversitesi’nde Lisansüstü ve Doktora (1987) öğrenimi tamamladı. Doktora tezi için aldığı Fulbright Araştırma bursuyla bir yıl Kars’ta Çobanoğlu Halk Ozanları Kahvehanesi’nde âşık karşılaşmaları ve âşıklık geleneği konusunda saha araştırması yaptı. Araştırma sonuçları "The Song Contests of Turkish" Minstrels (Türk Âşıklarının Karşılaşmaları) adıyla Harvard Üniversitesi’nin Milman Parry Koleksiyonu’nun Sözlü Tarih Serisi’nde (Oral History Series) yayımlandı (1995). Kars dışında 1978’de Güney Indiana Eyaleti’nde eski Alman Halk Türküleri; 1981’de Manitoba, Kanada’da “Pow-Wow” şarkı ve ritüelleri; 1997-2000 yılları arasında ise Türk Kadın Âşıklarının âşık olma süreci ve erkek âşıklarla olan ilişkilerini konu alan saha araştırmaları var. Müzik dışında Türk Dili ve Edebiyatı ile ilgili kitapları: "Turkish Through Folksongs", (Türkülerle Türkçe) Indiana Üniversitesi (2002); "Fifty Nasreddin Hoca Stories", (Elli Nasreddin Hoca Hikâyesi, 2008); "101 Idiomatic Expressions", (101 Deyim) Dunwoody Press (2004). Makalelerinden birkaçı: “Halk Türküleri Koro İçin Çoksesli Hale Getirilmeli midir?” (1977), “Çoksesli Müzikle Endüstrileşme Arasındaki İlişkiler” (1988); “Etnomüzikoloji Nedir?” (1993); “Murat Çobanoğlu’nun Âşık Olma Sürecinde Görülen Şamanizm İzleri” (2004); “Saz Kopuzdan Türemiş Olamaz” (2015); “Alevîlik Şamanizm ile İslam’ın Yoğrulmasından Doğan ‘Anadolu Sufizmi’dir” (2016). California Berkeley, Lowell Massachusett gibi üniversitelerde öğretim görevlisi olarak çalıştıktan sonra 1993-2010 yılları arasında Austin’daki Teksas Üniversitesi Ortadoğu Çalışmaları Bölümü’nde “Türkiye ve Orta Asya’da Müzik Kültürü”,“ Ortadoğu’da Büyü, Din ve Folklor”; “Sibirya ve Orta Asya’da Şamanizm” ve “Türk Dili ve Edebiyatı” gibi dersler vererek 2010’da emekli oldu.

• Kars’ta Çobanoğlu Kahvehanesi’nde Âşık Karşılaşmaları - Âşıklık Geleneğinin Şamanizm ve Sufizmle Olan Tarihsel Bağları