Semih Tezcan

Semih Tezcan (1943, Mersin - 14 Eylül 2017, İstanbul). Ankara’da Saadet Çagatay, Hamburg’da Annemarie von Gabain, Göttingen’de Gerhard Doerfer’den Türkoloji ve Altayistik öğrendi. 1971’de Göttingen Üniversitesinde doktora yaptı. Eski Uygurca metinler yayınladı (Das uigurische Insadi-Sutra, BTT III Berlin 1974; Eski Uygurca HsüanTsang Biyografisi, X. Bölüm, Ankara 1975). İran’da alan çalışmalarına katıldı; son derece eskicil bir Türk dili olan Halaççadan derlediği gereçleri (metin ve kelime listelerini) işleyip G. Doerfer’le birlikte yayınladı (Wörterbuch des Chaladsch, Budapest 1980; Folklore Texte der Chaladsch, 1994). Ehliman Ahundov’un derleyip düzenlediği iki ciltlik Azerbaycan Folkloru Antologiyası’nı Azerbaycan Halk Yazını Örnekleri adıyla tek cilt halinde basıma hazırladı (1978), Hendrik Boeschoten ile birlikte Dede Korkud Kitabı’nı yeniden okudu ve Dede Korkud Oğuznameleri adıyla yayımladı (2001). Dede Korkut’taki sözler ve söz öbekleri üzerine açıklamalı bir çalışmasını Dede Korkut Oğuznameleri Üzerine Notlar (2001) adıyla kitaplaştırdı. Doğumunun 400. Yılında Evliyâ Çelebi (Nuran Tezcan ile, 2011) adıyla bir armağan kitap hazırladı. Dede Korkut çalışmalarının devamı niteliğindeki Topkapı Sarayı Oğuznamesi (2020), İ. Hakkı Aksoyak’la birlikte hazırladığı Muhammed’in Ferruh u Hümâ (Ferruhnâme) adlı eseri (2021) vefatından sonra yayınlandı.

1974’ten başlayarak görev yaptığı Ankara Üniversitesi’nden 12 Eylül ertesinde ayrıldı. 1984-2008 yıllarında Almanya’da Bamberg Üniversitesi Türkoloji Kürsüsü’nde öğretim üyesi olarak çalıştı. 1994’te Berlin-Brandenburg Bilimler Akademisi’nce Eski Uygur medeniyeti belgelerini yayınlayan Turfan Komisyonu üyeliğine seçildi. 2002’de bu projenin başkanlığına getirildi. 2008-2015 yıllarında Bilkent Üniversitesi Türk Edebiyatı Bölümü’nde dersler verdi. Avusturyalı Türkolog Andreas Tietze’nin başlattığı Tarihî ve Etimolojik Türkiye Türkçesi Lugati yayın komisyonu başkanlığına getirildi ve bu eserin ilk dört cildini (A-L) yayınladı. 2006 yılında Türkiye Bilimler Akademisinin Bilim Ödülü’ne layık görüldü. UNESCO Türkiye Millî Komisyonu Dünya Belleği İhtisas Komitesi üyesiydi.

• İpek Yolu’ndan Anadolu’ya Türkçe – Makaleler