Sermet Sami Uysal

Sermet Sami Uysal 29 Ekim 1925’te Çorum’da doğdu. İzmit’te ortaokula başlayınca, ailesinin aynı köşkte oturduğu Prenses Elisabeth Obolensky-Ölçen’den Fransızca dersleri alıp Alphonse Daudet ve Guy de Maupassant başta olmak üzere Fransız yazarlarından çeviriler yapmaya başladı.

Lise eğitiminden sonra, iki yıl İÜ Fransız Filolojisi’nde okuyup (1947-1949) “Fransız Dili ve Edebiyatı” sertifikasını alarak Türkoloji Bölümü’ne geçti ve bu bölümü dördüncü yılın sonunda bitirebilen tek öğrenci oldu (1949-1953).

Galatasaray Lisesi’nde edebiyat öğretmenliği ve müdür muavinliği yaptığı sırada (1956-1963), İstanbul ve Ankara Üniversitelerinin aday göstermeleriyle Brüksel Üniversitesi’ne Türk dili ve edebiyatı okutmanı olarak gönderildi (1963-1965). İki yıl sonra, Paris Üniversitesi ’nin aynı görev için davet etmesi üzerine, Fransa başkentine gidip beş yıl da orada kaldı (1965-1970).

Yedi yıl sonra Avrupa’dan Türkiye’ye dönünce, İÜ Yabancı Diller Okulu, Türkçe Bölümü Başkanlığı’nı, emekli oluncaya kadar yirmi yıl sürdürdü (1970-1990).

Bu sırada, aynı zamanda İstanbul Teknik Üniversitesi’nde on yıl boyunca Fransızca okutmanlığı yaptı (1970-1980); İstanbul Tıp Fakültesi’nde de beş yıl süreyle “Türkçe Anlatım Yöntemleri” dersleri verdi (1978-1983).

Sermet Sami, edebiyat dünyasına, 15-16 yaşlarında şiir ve hikâye yazarak girdi. Daha sonraları çeşitli gazete ve dergilerde inceleme, deneme, anı, sohbet türünde yazıları, pek çok röportajı, ayrıca çevirileri yayımlanmıştır. Bunlardan başka “Cumhuriyet” gazetesinde “Aşk Herşeyin Üstünde” adlı romanı tefrika edilmiştir (1954).

Radyo oyunları, Ankara ve İstanbul radyolarında oynanan Sermet Sami Uysal’ın Ionesco ve Camoletti’den çevirdiği çeşitli oyunlar da başta Devlet ve Şehir Tiyatroları olmak üzere özel tiyatrolarca sahnelenmiştir. Necati Cumalı’nın “Nalınlar”ını, “Les Sabots” adıyla Fransızcaya çevirmiş ve bu çeviri ‘Chaillot Sarayı Tiyatrosu’ndaki “Okuma Seansı”nda oynanmak üzere kabul edilmiştir (1966). Yine Necati Cumalı’nın “Derya Gülü” adlı oyununu “La Rose de la Mer” adıyla Fransızcaya çevirmiştir (1967).

Sermet Sami Uysal, daha çok Abdülhak Şinasi Hisar ve özellikle de Yahya Kemal üzerine yaptığı çeşitli çalışmalarla ve ayrıca yabancılara Türkçe öğretmek için hazırladığı, İstanbul Üniversitesi’nde uzun yıllar ders kitabı olarak okutulan eserleri ile de tanınır.

Türk öğrencileri için hazırladığı ve İstanbul Tıp Fakültesi’nce yayımlanan “Türkçe Anlatım Yöntemleri” yine uzun yıllar bu fakültede ders kitabı olarak okutulmuştur.

• Türkçe'de Yaratılan Fransızca Sözcükler ve Türkçe'de Anlamları Değiştirilen Fransızca Sözcükler