Sait Faik Abasıyanık

Sait Faik Abasıyanık (Adapazarı, 18 Kasım 1906 – İstanbul, 11 Mayıs 1954) Adapazarı’nın varlıklı ve köklü ailesi Abasızzadeler’den, bir ara belediye başkanlığı da yapmış Mehmet Faik Bey ile Makbule Hanım’ın oğlu. İlkokulu Rehber-i Terakki’de okuduktan sonra iki yıl Adapazarı İdadisi’ne devam etti. Kurtuluş Savaşı’ndan sonra ailesiyle birlikte İstanbul’a geldi. İstanbul Erkek Lisesi’nde okurken Arapça öğretmenine yapılan bir şaka yüzünden sınıfın bütün öğrencileri farklı liselere dağıtılınca o da Bursa Lisesi’ne gönderildi ve bu okuldan “iyi” dereceyle mezun oldu (1928). Aynı yıl İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türkoloji bölümüne yazıldıysa da iki yıl sonra babasının isteği üzerine iktisat eğitimi için Lozan’a gitti, oradan da Grenoble’a geçti. Sanatı ve kişiliği üzerinde derin izler bırakacak bu Fransız kentinde üc¸ yıl süreyle öğrenim gördü. Türkiye’ye döndükten (1934) sonra bir süre Halıcıoğlu Ermeni Yetim Mektebi’nde Türkçe öğretmenliği yaptı. Eminönü’ndeki Yağ İskelesi’nde babasının açtığı ticarethaneyi yürütemedi (burada başına gelenleri “Lüzumsuz Adam” kitabındaki “Ben Ne Yapayım?” öyküsünde anlatmıştır). Babasının 1939’daki ölümüyle annesi ve kendisine kalan mülklerin geliriyle yaşadı. Kısa bir süre “Haber” gazetesi için adliye muhabirliği yaptı (1942). Yazlarını Burgazada’daki köşklerinde, kışlarını Şişli’de geçiren Sait Faik, sadece sanatçı çevrelerin değil, İstanbul’un belli başlı mekânlarının bilinen simalarından biri oldu. 1953 Mayısı’nda, “modern edebiyata hizmetlerinden dolayı” ABD’deki Uluslararası Mark Twain Derneği’nin onur üyeliğine seçildi. Ölümünün ardından, annesi Makbule Hanım’ın çabalarıyla kurulan Sait Faik Hikâye Armağanı, Darüşşafaka Cemiyeti’nin himayesinde günümüze kadar sürdü. Burgazada’daki köşk 1959’da Sait Faik Abasıyanık Müzesi’ne dönüştürüldü. Öykülerinden “Menekşeli Vadi” (“Vesikalı Yarim” adıyla, 1968) ve “Mahpus” (“Irmak” adıyla, 1972) yönetmen Lütfi Akad tarafından filme çekildi; “Medar-ı Maişet Motoru” (“Birtakım İnsanlar”) romanı ise Safa Önal tarafından “Ağlayan Melek” (1970) adıyla sinemaya uyarlandı.

Kitapları:
Öykü: “Semaver”, 1936; “Sarnıç” 1939; “Şahmerdan”, 1940; “Lüzumsuz Adam”, 1948; “Mahalle Kahvesi”, 1950; “Havada Bulut”, 1951; “Kumpanya”, 1951; “Havuz Başı”, 1952; “Son Kuşlar”, 1952; “Alemdağ’da Var Bir Yılan”, 1954; “Az Şekerli”, 1954. Röportaj-Öykü: “Tüneldeki Çocuk”, 1955; “Mahkeme Kapısı”, 1956. Roman: “Medar-ı Maişet Motoru”, 1944 (1952’den itibaren “Birtakım İnsanlar” adıyla); “Kayıp Aranıyor”, 1953. Şiir: “Şimdi Sevişme Vakti”, 1953. Diğer: “Balıkçının Ölümü – Yaşasın Edebiyat” (kitaplarına girmemis¸ öykü, şiir ve yazılar; haz. M. Uyguner), 1977; “Açık Hava Oteli” (konuşmalar, mektuplar; haz. M. Uyguner), 1980; “Müthiş Bir Tren” (öyküler; haz. M. Uyguner), 1981; “Sevgiliye Mektup” (öyküler, yazılar, mektuplar, konuşmalar; haz. M. Uyguner), 1987; “Karganı Bağışla” (yayımlanmamış mektup ve kartlar; haz. S. Sönmez), 2003; “Hikâyecinin Kaderi” (dergilerde kalmış hikâye ve yazılar), 2005; “Büyüyen Eller” (Sait Faik Müzesi’nde bulunan belgeler; haz. S. Sönmez), 2007. Çeviri: “Yaşamak Hırsı” (G. Simenon), 1954.

• Alemdağ'da Var Bir Yılan
• Birtakım İnsanlar
• Havada Bulut
• Havuz Başı
• Karanfiller ve Domates Suyu
• Kayıp Aranıyor
• Kumpanya
• Lüzumsuz Adam
• Mahalle Kahvesi
• Sarnıç
• Semaver
• Son Kuşlar
• Şahmerdan
• Şimdi Sevişme Vakti ve Diğer Şiirleri