Ahmet Emin Yalman

Ahmet Emin Yalman (Selânik, 4 Mayıs 1888-İstanbul, 19 Aralık 1972) Türk gazetecisi. Mustafa Kemal Atatürk’ün Selanik Askeri Rüşdiyesi’nde yazı ve tarih hocası olan Osman Tevfik Bey’in oğlu, yazar ve çevirmen Rezzan Yılmaz’ın eşi, tiyatrocu Tunç Yalman’ın babası. İlköğrenimini Feyzi Sıbyan’da (1894), ortaöğrenimini Selanik Askeri Rüşdiyesi’nde (1901) yaptı. Beyoğlu Alman Lisesi’ni bitirdi (1907), Babıâli Tercüme Odası’nda çalıştı (1907-1909). New York Columbia Üniversitesi’nin gazetecilik alanında yeni açılan doktora programının ilk mezunlarından olup gazetecilik alanında doktora yapmış ilk Türk gazetecidir (1914). Dârülfünun’da içtimaiyat (sosyoloji) müderris muavini (1914-1916), Mülkiye Mektebi’nde istatistik müderrisi oldu (1916-1920). Damat Ferit hükümeti tarafından Kütahya’ya (27 Haziran 1919), serbest bırakıldıktan (1 Ocak 1921) sonra da İngilizler tarafından Malta’ya sürüldü (27 Haziran 1921). Kasım 1921’de Türkiye’ye döndü. Mustafa Kemal Paşa ile 1922’de yaptığı bir dizi mülakat başyazarı olduğu “Vakit” gazetesinde yayımlandı. 1923’te Ahmed Şükrü ve Enis Tahsin ile Vatan gazetesini kurdu (gazete İstiklal Mahkemesi tarafından 12 Ağustos 1925’te süresiz olarak kapatıldı); “Kaynak” adlı haftalık bir gazete yayımladı (1936); Türk komisyonu üyesi olarak New York sergisi neşriyat müdürlüğü yaptı (1938-1939). 1940’ta Vatan gazetesini tekrar çıkarmaya başlayarak 1960’a kadar başyazarlığını yaptı. Adnan Menderes’le birlikte Malatya’da bulunduğu sırada bir suikast teşebbüsünde yaralandı (22 Kasım 1952). 27 Mayıs darbesinden birkaç ay önce hükümeti eleştiren yazıları yüzünden kovuşturmaya uğradı (7 Mart 1960). “Vatan”daki ortaklarıyla anlaşmazlığa düşünce gazeteyi onlara bırakıp Hürvatan gazetesini çıkardı (1961-Kasım 1962). 1960’ta basına yaptığı hizmetlerden dolayı kendisine California ve Georgia üniversiteleri tarafından altın plaka “üstün cesaret armağanı” verildi.

• Naziliğin İçyüzü