Ebedi Şef’e Veda
07 Kasım 2017
“10 Kasım Yas Günü”
Gidiyor, rastgelmez bir daha tarih eşine;
Gidiyor, on yedi milyon kişi takmış peşine!
Gidiyor, sonsuz olan kudreti sığmaz akla;
Gidiyor, göğsünü çepçevre saran bayrakla.
Gidiyor, izleri üstünde birikmiş yaşlar;
Gidiyor, yerde kılıçlarla eğilmiş başlar.
Gidiyor, harbin o en korkulu aslan yelesi;
Gidiyor, sulhun ufuklarda yanan meşalesi!
Yine bir devr açacakmış gibi en başta o var;
Haykıran seste o var, sessiz akan yaşta o var.
Siliyor ruhunun ulviliği fani etini,
Çiziyor ufka batan bir güneşin heybetini.
Büyüyor, gökten inip toprağa yaklaştıkça;
Büyüyor gitgide gözlerden uzaklaştıkça.
Orhan Seyfi ORHON
Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu ve ilk Cumhurbaşkanı Atatürk, 10 Kasım 1938 Perşembe günü saat 09:05’te Dolmabahçe Sarayı’nda hayata gözlerini yumdu. Onun ölümü Türkiye’yi yasa boğduğu gibi bütün dünyada da geniş bir yankı uyandırdı. Dünya büyük liderlerinden birini kaybetmişti. Atatürk’ün Türk bayrağına sarılı tabutu 16 Kasım’da Dolmabahçe Sarayı’nın büyük tören salonunda katafalk üzerine konuldu. Üç gün üç gece İstanbul halkı önünden saygı geçişi yaptı. Cenazesine Almanya, Belçika, Bulgaristan, Çin, Danimarka, Mısır, İspanya, Amerika, Finlandiya, Fransa, İngiltere, Yunanistan, Macaristan, Irak, İran, İtalya, Japonya, Norveç, Hollanda, Polonya, İsveç, İsviçre, Sovyetler Birliği vb. gibi dünyanın dört bir yanından dünya liderleri katıldı. Cenaze namazı 19 Kasım sabahı Prof. Serafeddin Yaltkaya tarafından kıldırıldı. Aynı gün saat 08:30’da tabut, sarayın dış kapısı önündeki top arabasına konularak törenle Sarayburnu’na getirildi; Zafer Torpidosu’na alınarak Moda açıklarında duran Yavuz Zırhlısı’na nakledildi. Saat 14:00’te İstanbul’dan ayrılan zırhlı saat 18:30’da İzmit’e vardı. Gece özel bir trenle Ankara’ya gönderilen cenaze, 20 Kasım günü saat 10:00’da Ankara İstasyonu’nda Cumhurbaskanı İsmet İnönü tarafından karşılandı. Atatürk’ün top arabasına konulan naaşı törenle TBMM’ye getirilerek katafalka konuldu.
Foto muhabirleri İstanbul, İzmit ve Ankara’da yaşanan bu tarihi anları belgelediler. Yapı Kredi Yayınları’ndan çıkan, Cengiz Kahraman’ın hazırladığı “10 Kasım Yas Günü” kitabı, Yapı Kredi Bankası Tarihi Arşivi, Selahattin Giz Koleksiyonu’ndan seçilen fotoğraflar, o günün gazetelerinden yapılan alıntılarla 10-20 Kasım arasındaki tarihi günleri yeniden yaşatıyor. Kitapta ayrıca Atatürk’e yapılan cenaze törenine ait esas program da bulunuyor.
“Atatürk Ankara’nın kucağında. Ey büyük Türk milleti! Atatürk’ün eserlerine, layık oldukları mevkii vermekte devam ettiğin müddetçe emin ol ki O daima senin aranda yaşayacaktır.”
Cumhuriyet Gazetesi, 21 Kasım 1938
Editör: Cengiz Kahraman
Fotoğraflar: Yapı Kredi Bankası Tarihi Arşivi, Selahattin Giz Koleksiyonu
Sayfa: 144
YKY Özel Dizi / Atatürk BÜLTENİ İNDİR
