Tanpınar’ın Ölümü - Apologia

PAYLAŞ
SATIN AL YORUM YAZ
Kitap Akrabalıkları

Ahmet Hamdi Tanpınar üstüne keskin bir kitap “Tanpınar’ın Ölümü”

1954-1962 yıllarında Tanpınar’ın hem öğrenciliğini hem yardımcılığını yapan, “Ahmet Hamdi Tanpınar: Bir Kültür, Bir İnsan” kitabıyla da bilinen Turan Alptekin, bu kez “Tanpınar’ın Ölümü” ile kritik sorunları ele alıyor.

Turan Alptekin, kitabının akademik bir inceleme olarak değil, bir savunma kitapçığı (reddiye) olarak okunmasından yana. Çıkış noktası, Tanpınar ve çevresinde oluşmuş yargıların üstüne gitmek, çoğu taraflı düşünceleri tartışmak; Tanpınar’ın siyasi duruşunu ve edebi kimliğini doğru bir çerçeveye kavuşturmak ve yapıtlarının arkasındaki yalnız insanı göstermek. Alptekin, burada sadece kendi tanıklıklarına dayanmıyor, Tanpınar’ın günlüklerine ve gözardı edilmiş yazılarına da dikkat çekiyor. Tanpınar’a yakınlığı nedeniyle uğradığı bazı haksızlıkları da açıkladığı için bu kitabına alt başlık olarak “Apologia” diyor.

“Tanpınar’ın Ölümü”, Tanpınar raflarına girmesi gereken, birinci elden keskin görüşler içeren bir kitap.

Kitabıma “Apologia” adını vermek isteyişim, yazarın yazdıkları çevresinde onu yargılamak isteyenlerin bana Anytos’ları, Meletos’ları anımsatmasındandır.

Çoğu kez bu yargılamaların, bir yönlendirme sonucu ya da bir borç ödeme biçimi olup olmadığını düşündüm. Fakat sonunda Atina’nın tanrıları kadar güçlü, nesnellikten uzaklaştırıcı, bu sebeple kolayca hınca dönüşebilen önyargılar olduğunu gördüm.

Gerçekte, ne Tanpınar’ı Sokrates’e ne de kendimi Platon’a benzetme düşüncem vardır. Yalnızca, yeryüzünden geçmiş onca büyükleri arasında, biri henüz genç ve öncekinin öğrencisi iki şairin bir süre birlikte duruşlarının anısı olabilecek bir taş yontmak istedim.

“Gözden Kaçmış Bir Yazı” bazı paragrafları ile Tanpınar’dan uzaklaşıyor görünse de, Çanakkale Savaşı üzerine görüşleri, derslerinin bizde kalan esinleri olarak, Salomon Reinach’a göndermeler de asistanına özel olarak verdiği bir kitap ile onun açtığı bir kapı olarak yine Tanpınar’ın büstü çevresinde okunmalı.

Kitap, bir incelemeden çok küçük bir deneme ve bir savunma kitabı olarak tasarlandı. Akademik olma gibi bir amacı olmadığı için yayımlanmış bir eserden alıntılanmayan metinlerde, “akademik” tanıtımlara gerek duymadım.

Gösterdikleri ilgi dolayısıyla Profesör Dr. Handan İnci Hanım’a, YKY yayın kuruluna, değerli dikkatleri ve zahmetleri için editörü Murat Yalçın Bey’e teşekkürlerimi sunuyorum.

T. A.
Ankara, Nisan 2015

* E-posta adresiniz hiç kimseyle paylaşılmayacaktır.