Bende Yaşayanlar

Önsöz Diye... Bu kitabın adı, bir başka eserime konacaktı. Tam on beş yıl dolmuş; iyice niyetlendiğim halde gereğince besleyip bitiremediğim bir çalışmaya iştahla girişmiştim: “Bende Yaşayanlar adlı bir yazı dizisine başlıyorum. Romanlarda, hikâyelerde, oyunlarda... tanıyıp unutamadığım, etkilerini duyduğum, çilelerini, yazgılarını düşünüp yaşamlarını içimde sürdürdüğüm edebiyat yaratıkları. Okumanın doğayı tanımladığını belirten Bacon’ın sözünü biraz da bu anlamda, kişiliğimizin oluşumunda kitap kahramanlarının paylarını değerlendirerek yorumlayamaz mıyız,” demiştim (Dost, VIII/7, Ekim 1961). Ahmet Celâl (Yaban), Ahmet Cemil (Mai ve Siyah), Kuyucaklı Yusuf, Feride (Çalıkuşu), Şahin Efendi (Yeşil Gece), Fahim Bey, Efruz Bey, Rabia (Sinekli Bakkal), Naim Efendi (Kiralık Konak), Ahmet Kerim (Hüküm Gecesi)... yayımlandı dergi sayfalarında. Bu işe o kadar gönül vermiştim ki, Bilgi Yayınevi’nin ortaya çıkan ürünleri hemen kitaplaştırma önerisine incelikle karşı koymuş, kendime yüklediğim görev sorumluluğunun bitmediği gerekçesiyle, özür dileyerek basımını erteletmiştim. Her zaman düşünüp, her gün yeniden niyetlendiğim bir yazı dizisidir o; araya nice uğraş girmesine karşın, içimde yatan düğüm... Şimdi ne görüyorum: 1969 güzünde bana açılmış Cumhuriyet sayfalarında günlerin olaylarını duymuş, bana hep vakitsiz gözüken ölümlerle yaralanmış, şiirde teselliler aramış, yeni kitapları ve sorunları açısından edebiyatımızla durmaksızın ilgilenmişim. Böyle yaşamışım, böyle doldurmuşum şu son yılları. Öyle ki bu kitabın dört bölümünün başlıklarını, kişisel çabamın ana özelliklerini niteleyecek biçimde, bir cümlede birleştirmek yolu bile gerçeği yansıtabilir: “Günlerin İzinde... Şiirle Birlikte... Ölümlerin Ardından... Kitaplarla Yaşamak.” Görevim, çalışmam, sorumluluğum, vaktinde yetişebildiğim zamanlarda duyduğum iç dirliğim, bu aşamalarda anlam kazanmış. Öteki emeğime nasılsa başka bir ad bulunabilir. Asıl bu kitabın adı, haklılıkla, “Bende Yaşayanlar” olmalı... Rauf Mutluay 12 Aralık 1976