MENÜ

Ruhların İletişimi - Proust ve Müzik

  • Kategori:
    Edebiyat / İnceleme
  • Yazar:
    Mehmet Rifat
  • ISBN:
    978-975-08-4205-4
  • Sayfa Sayısı:
    160
  • Ölçü:
    13.5 x 21 cm
  • YKY'de İlk Baskı Tarihi:
    Mart 2018
PAYLAŞ
SATIN AL YORUM YAZ
Kitap Akrabalıkları

Hem müzikseverlere hem de Proust tutkunlarına sesleniyor bu kitap. Müziksever olup da Proust tutkunu olmayanı ya da Proust tutkunu olup da müzik sevmeyeni düşünemeyeceğimize veya düşünmek istemeyeceğimize göre, bu kitap açıkçası “Müziksever Proust Tutkunları”na sesleniyor.

Okurlar iki ana bölümden (Proust ve Müzik; Proust ve Besteciler) oluşan kitabın sayfalarında dolaşırlarken bir yandan müzik üzerine yapılmış en güzel, en çarpıcı, en ironik, en “hareli” yorumların Proust’un kaleminden çıktığını görecekler, öte yandan bu “büyük yazar”ın Bach, Beethoven, Berlioz, Boieldieu, Chabrier, Chopin, Debussy, Fauré, Franck, Indy, Massenet, Mozart, Saint-Saëns, Schubert, Schumann, Strauss, Stravinski, Wagner ve daha birçok besteciye ilişkin değerlendirmelerini, beğenilerini, eleştirilerini okuyacaklar.

Bu arada Proust’un “pek az müzisyende bulunan bir yeteneğe sahip” besteci olarak yarattığı Vinteuil’ün "Sonat"ı ve "Septuor"uyla ilgili önemli ipuçlarına da ulaşacaklar.

“Ruhlar arasında mevcut olabilecek iletişimin yegâne örneği müzik mi diye düşünüyordum.” (Marcel Proust)

Edebiyat, Resim Sanatı ve Müzikteki Kurmaca Yaratıcılar

Proust’un “Kayıp Zamanın İzinde” adlı başyapıtında üç hayalî ya da kurmaca yaratıcının var olduğunu konunun ilgilisi bütün okurlar yakından bilirler: Edebiyat alanında yazar Bergotte, resim sanatı alanında ressam Elstir, müzik alanında da besteci Vinteuil’dür bu üç yaratıcı.

Yedi ciltlik romanda yazar Bergotte’un ölümüyle ilgili ayrıntılı bir tablonun çizildiğini görürüz ama yapıtları hakkında doğrusu pek fazla bilgimiz yoktur.

Ressam Elstir’in “Carquethuit Limanı” adlı tablosunu ayrıntılı ve olağanüstü biçimde betimlemiştir Proust; ayrıca Elstir’in atölyesinde karşımıza çıkan “Miss Sacripiant” portresinden de söz eder ama bunların dışında Elstir’e ancak şu ya da bu nedenle ya da şu ya da bu kişi dolayısıyla birçok yerde yapılmış göndermelerle karşılaşırız.

Buna karşılık besteci Vinteuil, köydeki (Combray) silik yaşamı dışında, Paris’te deha ürünü olarak kabul gören iki önemli yapıtıyla, yani “Sonat”ı ve “Septuor”uyla (Yedili’siyle) “Kayıp Zamanın İzinde”nin bütününe yayılır. Vinteuil’ün bu kurmaca besteleri aracılığıyla Proust’un müzik anlayışını, müziğe verdiği önemi, müzik bilgisini, müzik tutkusunu, dönem dönem sevdiği ya da hoşlanmadığı bestecileri, piyanistleri, kemancıları tanırız, onlar hakkındaki eleştirilerini ve yorumlarını öğreniriz, onların yarattıkları ya da yorumladıkları parçaların adlarıyla karşılaşırız, daha da önemlisi Vinteuil’ün bestelerinin roman kişileri (Swann, Odette, Anlatıcı, Mme Verdurin, vb.) üstündeki etkisini hissederiz.

Bu nedenle, müzik Proust’un yapıtlarında edebiyata ve resim sanatına oranla ayrı bir önem taşır; müziğin yüceliği, bestecinin sanatçı kişiliğinin toplumsal benliğinden iyice farklı oluşu, öbür iki sanat dalındaki yazar ve ressamlara göre daha fazla kendini duyurur. “Kayıp Zamanın İzinde”nin kuruluşunda da müziğin yapısının büyük etkisi olduğunu görürüz.

* E-posta adresiniz hiç kimseyle paylaşılmayacaktır.
YAPI KREDİ KÜLTÜR SANAT YAYINCILIK © 2024 YAPI KREDİ KÜLTÜR SANAT YAYINCILIK.