Kitaplar Arasında

PAYLAŞ
SATIN AL YORUM YAZ
Kitap Akrabalıkları

Amerikan kültür tarihi, edebiyat akımları, Amerikan şiiri ve yazarları gibi alanın önemli başlıklarını akıcı bir dille özetleyen Kitaplar Arasında, iyi bir edebiyat kılavuzu.

Uzun yıllar Amerikan Kültür ve Edebiyatı Anabilim Dalı Başkanlığı yapan Aytür’ün şiir dili, çeviri, üniversitelerde yabancı edebiyat öğreniminde amaç ve yöntem gibi akademik konulardaki zengin birikimini sunan yazılarını ilk defa bir araya getiriyor. Melville’den Twain’e, Hemingway’den Fitzgerald’a uzanan zengin bir okuma sunan Aytür, Amerikan edebiyatının bu en önemli yazarlarının metinlerini yetkin ve çözümleyici bir biçimde ele alıyor. Hem edebiyat meraklılarına hem başvuru kaynağı arayanlara hitap eden yazılarında Aytür, doçentlik tezine konu olan, önemli eserlerini Türkçeye kazandırdığı William Faulkner’a özel bir yer ayırıyor.

Yaşar Kemal kendisini etkileyen yazarlar sorulduğunda William Faulkner’dan söz edip onun da kendi gibi Çukurova’nın yerlisi olduğunu söylemişti. Anlatmak istediği her ikisinin de evrensel anlamlarla yüklü, ancak yine de çarpıcı yerel nitelikler taşıyan romanlar yazmaları olmalı. Oysa bu iki yazarın Döşeğimde Ölürken ile Ölmez Otu romanlarındaki mitoslarla ilgili imgeleri incelersek yaratılan dünyalar arasında, güneyi betimlemek, benzer anlatım yöntemleri kullanmak ve anlamın iletilmesinde dile büyük bir ağırlık tanımak gibi yüzeysel benzerliklerden öteye giden, yapısal bir yakınlık olduğunu görüyoruz. Bu köklü benzerlik her iki yazarın gerçekliğe yaklaşımı ile sıkı sıkıya bağıntılı. Biliyoruz ki hem Faulkner hem de Yaşar Kemal romanlarında yarattıkları dünyaların dış görünümlerini büyük bir canlılıkla çizebilmişlerdir. Her ikisinin güneyi de tarihi ile, coğrafyası ile, insanları ile inandırıcı, “gerçek” birer dünyadır. Ancak, yine de bu iki yazarı gerçekçi olarak niteleyemiyoruz. Bunu yapabilmek için ya gerçekliğin kapsamını çok genişletmek, ya da bu yazarların yapıtlarında önemli bir öğe olan gerçekdışının varlığını görmezden gelmek gerekir. Oysa, gerçekdışı öğeler olan düş, hayal, mitos ve efsane William Faulkner ile Yaşar Kemal’in romanlarında birbirleriyle ve gerçeklikle iç içedir. İkisi de gerçekliğe yaklaşımlarında, ortak bir yöntemle, mitoslarla ilgili imge, simge ve davranış biçimlerini kullanmış, dahası bunlara alışılanın karşıtı anlamlar kazandırarak gerçekliğin asal öğeleri haline getirmişlerdir.

* E-posta adresiniz hiç kimseyle paylaşılmayacaktır.