MENÜ

Günümüz Türkçesiyle Evliyâ Çelebi Seyahatnâmesi 6. Kitap

  • Kategori:
    Edebiyat
  • Yazar:
    Evliyâ Çelebi
  • Hazırlayan:
    Seyit Ali Kahraman
  • ISBN:
    978-975-08-1858-5
  • Sayfa Sayısı:
    784
  • Ölçü:
    13.5 x 21 cm
  • YKY'de İlk Baskı Tarihi:
    Ekim 2010
  • Tekrar Baskı Sayısı / Tarihi:
    2. Baskı / Mart 2017
PAYLAŞ
SATIN AL YORUM YAZ
Kitap Akrabalıkları

Erdel, İskenderiye, Podgoriçe, İştib, Lofça, Vidin, Sirem, Ösek, Peçoy, Budin, Üstürgon [Estergon], Ciğerdelen, Hollanda, Macaristan, Öziçe, Taşlıca, Foça, Dobra-Venedik, Nova, Mostar, Segitvar, Zağreb, Kanije. (Kutulu 2 cilt)

Evliyâ Çelebi, Seyahatnâme’sinin altıncı cildinde seyahatini tamamen Avrupa’da geçirmiştir. Elinizde bulunan bu altıncı cilt doğu Avrupa ve özellikle Macaristan tarihi açısından çok önemlidir. Konunun öneminin farkında olan Macarlar (Macar Encümen-i Dâniş’i), Osmanlı döneminde eski harflerle basılan altıncı cildin baskısına yardım etmişti. Hatta Macar Türkolog Armin Vambery bu cilde bir “Dîbâce” yazmıştır. Evliyâ Çelebi’nin gezip dolaştığı pek çok ülkede olduğu gibi Macaristan’da da o gün mevcut olan kaleler, şehirler, kasabalar ve köylerden pek çoğu günümüze gelememiş ve tarihe karışmıştır. Bu açıdan da bakıldığında bu cildin önemi bir kez daha öne çıkar.
Bu ciltte gezdiği yerler: Erdel, İskenderiye, Podgoriçe, İştib, Lofça, Vidin, Sirem, Ösek, Peçoy, Budin, Üstürgon [Estergon], Ciğerdelen, Hollanda, Macaristan, Öziçe, Taşlıca, Foça, Dobra-Venedik, Nova, Mostar, Segitvar, Zağreb, Kanije.
Evliyâ Çelebi bu seyahat boyunca gezip görmüş, hem savaşın heyecanını, hem yenilginin acısını ve hem de galibiyetin sevincini yaşamıştır. Bizzat katıldığı savaşlara ait anlattığı hikâyeler de tarihin bu yıllarına ışık tutacaktır.

Lugoş Kalesi’nin özellikleri
Macarcada (---) demektir. Yapıcısı Süleyman Han asrında Erdel Kralı Betlen Gabor’dur. (---) tarihinde III. Murad Han zamanında Ulama Paşa fethedip yine kâfirler istilâ etmiştir. Kâfirler elinde (---) sene kalıp sonunda (---) tarihinde Sultan IV. Mehmed Han fethidir, Köprülü Mehmed Paşa eliyle. Hâlâ Tımışvar Eyaleti’nde başka sancakbeyi tahtıdır. Beyinin hâssı 300.000 akçedir. Zeameti 12 ve timarı 300’dür. Alaybeyi ve çeribaşı vardır. Beyinin askeriyle toplam 1.000 adet asker olur.

Ve 150 akçe kazadır, ama daha nahiyeleri yazılmadı, zira yeni fetholmuş bir ülkedir. 3 oda yeniçeri çorbacıları, 1 oda topçu, 1 oda cebeci, kale dizdarı, 600 adet hisar eri, kethüdayeri, muhtesibi ve bâcdârı vardır. 

Kalesinin şekli: Bir geniş yerde Jebel Nehri kenarında dörtgen şekilli bir palanka kaledir. Etrafında hendeği Jebel Nehri’dir. Bu nehir, Erdel’in Demirkapı Dağları’ndan toplanıp Tımış Nehri’ne karışır bir küçük sudur.
Kalenin bir kapısı var. Ve hendeği üzerinde bir musanna asma köprüsü var, her gece köprüyü kaldırırlar. Kale içinde toplam 300 Macar evleri var, kimi saz ve kimi tahta örtülüdür.
Bu kale yeni feth olduğundan daha cami, han, hamam ve dükkânlar yoktu. İç kalesi dörtgen şekilli kârgir yapı bir küçük kaledir. Bunun da başka hendeği vardır. Doğu tarafa bakan ağaç kanatlı bir kapısı ve hendeği üzerinde asma köprüsü var.
Bu şehrin dört tarafı safi bağlı mahsullü yerlerdir. Bütün reayaları Eflak’dır. Eriği, elması ve beyaz kebesi meşhurdur.
Bütün reayası Varat kulu aklâmıdır. 10 yük akçesi Mekke ve Medine’ye vakfolunmuştur ki Ravza-i Mutahhara tarafından her sene Kızlar Ağası adamı gelip 10 yük akçeyi Tımışvar defterdarından alıp gider, büyük hayrat oldu. Buradan kalkıp 3 saatte,
Redvar Kalesi’nin özellikleri
Bu da (---) senesinde Köprülü fethidir. Lugoş Sancağı hükmünde Tımış Nehri kenarında dağlar içinde dörtgen şekilli bir ağaç palankadır. Dizdarı ve neferleri vardır. Yeni fethedilmekle imareti yoktur. Buradan doğu tarafa 2 saatte,
Laboş Dağı, yani Şebeş Kalesi’nin özellikleri
Macarca (---) (---) demektir. Bunun da yapıcısı Betlen Gabor kraldır. (---) tarihinde Sultan Mehmed fermanıyla Köprülü Vezir ile Seydî Ahmed Paşa fethidir.

* E-posta adresiniz hiç kimseyle paylaşılmayacaktır.
YAPI KREDİ KÜLTÜR SANAT YAYINCILIK © 2024 YAPI KREDİ KÜLTÜR SANAT YAYINCILIK.