Tekrarın Tekrarı

Kolay bir iş değil sanat. Ne yaratıcısı ne de algılayıcısı için. Sanat eserleri, bir tarih döneminin şiir, düzyazı, resim, müzik halinde maddeleşmiş özüdür. Sanat erleriyse, yaşadıkları sürece dünya ve insan gerçeğini yani durmaksızın değişen bu iki gerçeği en doğru biçimde özümleyip, bu devamlı devinim içinde insana ilerisini gösterecek şimşekler çaktıran yaratıcılardır. Dünyaya ilk adımını attığından beri kendisine düşman bir doğa içinde yaşamak, daha doğrusu yaşayabilmek için doğa güçleriyle amansız bir dövüşe giren; yaşamı, dış dünyayı değiştirdikçe daha bir anlam kazanan, güzelleşen; bu devamlı devinim içinde kendi kendisini de değiştiren, oluşturan insanoğlu en öz, en yiğit temsilcisini sanatçıda bulmuştur. Yaşadığı mağaranın duvarlarına ilk boğa resmini çizerek büyü yoluyla düşman güçleri yok etmeye, zararsız duruma getirmeye, onlara egemen olmaya çalışan ilk sanat erinden, günümüzde insan gerçeğini, insanların dış dünya ile, birbirleriyle olan ilişkilerini en doğru biçimde ortaya koyup bunları değiştirme ve aşma yollarını duyuran sanat erine kadar süregelmiştir bu olgu. Bu bakımdan, ilk mağara ressamı ile örneğin bir Picasso arasında; ilk büyücülerle günümüz şairleri arasında; birlikte çalışmayı kolaylaştıran, bir düzene sokan ilk iş türküleriyle günümüz müziği arasında geniş planda bir benzerlik bulunduğunu söylemek hiç de yanlış olmayacaktır. Ne var ki, yeni toplumsal ve ekonomik yapılar biçiminde anlatımını bulan insani ilişkilerdeki değişimler ve gelişimler, başlangıçta bu kadar basit olan sanatçı ile toplum arasındaki ilişkiyi bugünkü karmaşık duruma, sanatçı yaratıştaki bireyselliği daha da belirgin hale getirmiştir. Böyle olması, onun yaşama ve beslenme kaynağının insan-doğa, insan-insan ilişkileri alanında olması gerçeğini değiştirmez; tersine, doğrular bu gerçeği.