Niteliksiz Adam I

Bu küçük kazanın meydana geldiği cadde, ışık demeti gibi kentin ortasından fışkıran, dış bölgelerden geçen ve varoşlarda biten o uzun ve kavisli trafik yollarından biriydi. Eğer şık çift bu yolu biraz daha izlemiş olsaydı, hiç kuşkusuz hoşuna gidecek bir şey görecekti. Bu, on sekizinci ve hatta belki de on yedinci yüzyıla ait, kısmen bozulmadan kalmış bir bahçeydi; ve bahçenin dövme demirden parmaklıklarının yanından geçildiğinde, ağaçların arasından, özenle biçilmiş çimlerin üstünde iki yanında ensiz uzantılar bulunan bir saray yavrusu, eski zamanlardan kalma bir av köşkü ya da aşk yuvası görünüyordu. Tam olarak belirtmek gerekirse, binanın taşıyıcı kemerleri on yedinci yüzyıla aitti, park ve üst kat, on sekizinci yüzyılın saygın havasını taşıyordu, cephe ise on dokuzuncu yüzyılda yenilenmiş ve biraz bozulmuştu; yani bir bütün olarak yapı, tıpkı üst üste çekilmiş resimler gibi biraz bulanıkmış izlenimini uyandırıyordu; ama öyleydi ki, insan görünce mutlaka duruyor ve bir ÒAh!Ó çekmekten kendini alamıyordu. Ve eğer bu beyazlık, zariflik ve güzellik pencerelerini açmışsa, o zaman insan bir bilgin kişinin evinin kitaplarla kaplı duvarlarının soylu sessizliğiyle karşılaşıyordu. Bu daire ve bina, Niteliksiz Adam'a aitti. Niteliksiz Adam bir pencerenin arkasında durmuş, bahçenin havasıyla örülü incecik yeşil filtreden kahverengimsi caddeye bakıyor, on dakikadan beri saat tutarak bakış alanını içten içe kaynayan bir koşuşmayla dolduran otomobilleri, arabaları, tramvayları ve uzaktan yüzleri silik gözüken yayaları sayıyordu; bir gelip geçme hareketi içersindeki kitlelerin hızlarını, açılarını, canlı güçlerini ölçüyordu; bu kitleler dikkati yıldırım hızıyla kendilerine çekiyorlar, sımsıkı tutuyorlar, yeniden bırakıyorlardı; ölçüsü olmayan bir zaman parçası boyunca bu dikkati onlara karşı direnmeye, kendini onlardan koparmaya, birinden bir sonrakine sıçramaya, kendini ona doğru atmaya zorluyorlardı; kısacası, Niteliksiz Adam bir süre kafasında hesap yaptıktan sonra saati gülerek cebine koydu ve saçmalamış olduğunu saptadı. -- Eğer insan dikkatin sıçramalarını ölçebilseydi, göz kaslarının çalışmasını, ruhun sarkaç hareketlerini ve insanın kendini bir caddenin akışı içinde ayakta tutabilmek için harcamak zorunda olduğu çabanın tümünü hesaplayabilseydi, o zaman büyük bir olasılıkla -- Niteliksiz Adam, böyle düşünmüş ve oyun oynarcasına olanaksızı hesaplamaya çalışmıştı -- ortaya, Atlas'ın dünyayı taşımak için gereksindiği gücü gölgede bırakan bir büyüklük birimi çıkardı ve insan günümüzde hiçbir şey yapmayan bir insanın bile ne büyük bir çalışma gerçekleştirdiğini ölçebilirdi.

• Bir düşünce romanı: Niteliksiz Adam
• İmkânsız bir anıt
• Sonsuz olasılıkların ortasında "Niteliksiz Adam" ve Robert Musil

• Niteliksiz Adam II
• Niteliksiz Adam I