Latife Hanım

1919 yılının sonbaharıydı. İzmir’de 15 Mayıs’ta başlayan Yunan işgali, Türklere kötügünler yaşatıyordu. Abluka altındaki Beyaz Köşk’ün önünde kapalı bir fayton durdu. İçinden zarif giyimli bir diplomat indi. Faytonda Fransız bayrağı asılıydı.

Evi gözetleyen Yunan askeri hızla Beyaz Köşk’ün bahçe kapısına ilerledi. Omzunda tüfeğiyle tehditkâr bir biçimde diplomatın önünükesti. Konsolos askere çıkıştı:
“Ben Fransız konsolosuyum. Muammer Bey’le briç oynamaya geldim.”
Nöbetçi Fransızca bilmiyordu, diplomat cebinden evrakını çıkarıp gösterdi.
Asker kenara çekildi. Zarif giyimli adam güllerle kaplı bahçeden aşağı inerken Beyaz Köşk’e hüzünle baktı. Muammer’i bir türlüFransız bayrağı asmaya razı edememişti. “Şam’dan gelen Türk aileler gibi yap sen de” diye ısrar etmişti. Fransız bayrağı asanlar Yunanların tacizinden kurtuluyordu.
Beyaz Köşk’ün kapısı daha zil çalınmadan açıldı. İzmir’in ünlütüccarı Uşakizade Muammer, dostunu kapıda karşıladı. Her zamanki gibi tiril tiril beyaz bir ceket giymişti. Kucaklaştılar. Konsolos, alışık adımlarla selamlığa geçerken valizleri gördü. “Hazırlanmışlar” dedi kendi kendine.
Uşakizade Muammer Bey, İzmir’in en nüfuzlu tüccarıydı. İşgal güçleri, önde gelen Türkleri saflarına çekmek için büyük baskı yapıyordu. Son dertleşmelerinde, Muammer Bey “Beni belediye başkanı olmaya zorluyorlar; sürekli ölüm tehditleri alıyorum” demişti. İkisi de masondu. Briç Kulübü’nde başlayan dostlukları işgal öncesine uzanırdı. Konsolos, İzmir Göztepe’deki Beyaz Köşk’e ikinci evi gibi girer çıkardı. Konsolos, Muammer’in Yunan işgalciler tarafından öldürülmesinden korkuyordu. Son görüşmelerinde bu düşüncesini ona da açmış, dikkatli davranması için defalarca telkinde bulunmuştu. Daha önce İzmirli Türk dostlarından bazılarına kaçmaları için yardım etmişti. İşler yolunda giderse, o gece Marsilya’ya hareket edecek gemiyle Muammer de ailesiyle İzmir’den ayrılacaktı. Uşakizadelerin kaçışı için hazırlattığı bilet ve pasaportları elindeki çantanın gizli gözüne yerleştirmişti.
“Makbule Hanım gidecek mi? Ne karar verdiniz?”
“Hayır” dedi Muammer. “Annem, ‘Yaşımın icabıdır, burada kalırım’ diyor. Yolculuk onun için Göztepe’de kalmaktan daha tehlikeli.”

• Gelin kahraman...
• Latife Hanım

• Türkiye’ye Latife Hanım’ı Yeniden Tanıtan Kitap