Dünya Okulu - Eğitimi Yeniden Düşünmek

Bu hikâye bir öğrenci ve bir öğretmenle başlıyor. Bir aile hikâyesi aslında, o yüzden size biraz geçmişimden söz edeyim.

Metairie-Louisiana’da, New Orleans Büyükşehir Belediyesi sınırları içindeki bir yerleşim bölgesinde doğdum. Çocuk doktoru olan babam buraya Bangladeş’ten, Louisiana State University’de ve sonrasında da Charity Hastanesi’nde uzmanlığını yapmak için gelmişti. 1972’de kısa bir süreliğine Bangladeş’e döndü ve Hindistan doğumlu annemle geri geldi. Görücü usulü bir evlilikti bu, gayet gelenekseldi (annem tören sırasında, doğru kardeşle evlendiğinden emin olmak için gizlice bakmaya çalışmış). Sonraki birkaç yıl boyunca annemin erkek kardeşlerinden beşi ve bir kuzeni onları ziyarete geldi, hepsi de New Orleans bölgesine âşık oldu. Buraya gelmelerinin nedeni sanırım Louisiana’nın, ABD sınırları içinde Güney Asya’ya en benzeyen yer olmasıydı; baharatlı yemekleri, nemi, dev hamamböcekleri ve yolsuzluğa batmış bir yönetimi vardı; ama akrabalarımın yarısı, diğer yarısıyla konuşmuyordu. Yine de aile düğünü büyük bir olaydı, ben de 2004’te evlendiğimde kırktan fazla akrabamız, eşimin ailesinin yaşadığı New Jersey’ye geldi. Bunlardan biri de kuzenim Nadia’ydı.

Bugün Nadia, Sarah Lawrence College’da birinci sınıf tıp öğrencisi. 2004’teyse 12 yaşında, son derece ciddi bir çocuktu ve ilk akademik başarısızlığını daha yeni yaşamıştı. Altıncı sınıfın sonunda yapılan matematik seviye belirleme sınavından düşük puan almıştı. Bütün notları A’ydı, motivasyonu çok yüksekti, her zaman hazırdı. Kendisinden beklenmeyecek bu düşük puan onu da şaşırtmıştı. Gururunu, özgüvenini, kendine saygısını zedelemişti.

Düğünden sonra konuştuğumuzda, Nadia o testin sonucunu çoktan kabullenmişti. Matematikte iyi olmadığına inanıyordu. Bense çok farklı düşünüyordum. Onda gerçekten potansiyel görüyordum. Mantıklı, yaratıcı ve azimliydi. Ona daha o zamandan geleceğin bilgisayar bilimcisi ya da matematikçisi gözüyle bakıyordum. Başkasını bilmem ama ben onun altıncı sınıfta herhangi bir şeyi zor bulacağına inanamıyordum.

Geleneksel eğitim sisteminden geçmiş biri olarak, daha yavaş bir matematik sınıfına yerleştirilmenin, Nadia’nın matematiksel geleceği açısından bir ölüm öpücüğü olabileceğinin de farkındaydım. “Şube” sistemi nedeniyle –bu konuya ileride döneceğiz– bu tek testin sonucu, Nadia’nın akademik kariyeri için son derece belirleyici olabilirdi. Daha ileri düzey şubeye giremezse, sekizinci sınıfta cebir alamayacaktı. Sekizinci sınıfta cebir alamazsa, on ikinci sınıfta kalkülüs alamayacaktı. Bu böyle devam edecek, potansiyelinin çok gerisinde kalacaktı.

Ama kötü geçmiş bir sınav da, kötü geçmiş bir sınavdı sonuçta. Bu konuda yapılabilecek bir şey var mıydı? Nadia’nın annesi, olmadığını düşünüyordu; benim oturduğum ve çalıştığım Boston’a düğünden sonra ziyarete geldiklerinde, bu durumun onu çok endişelendirdiğini gördüm. Ben de bunun üzerine önünü arkasını pek düşünmeden bir teklifte bulundum. Eğer Nadia’nın okulu sınava yeniden girmesine izin verirse, Nadia New Orleans’a döndüğünde ona uzaktan ders verecektim. Tam olarak nasılders vereceğim konusuysa... kervan yolda düzülecekti.

Şunu baştan açıkça söyleyeyim –sonra söyleyeceğim her şey için bu önemli olacak– başlangıçta bunların hepsi bir deney, bir doğaçlamaydı. Öğretmenlik eğitimi almamıştım, en etkin öğretme yolu hakkında “büyük bir fikrim” yoktu. Matematiği sezgisel ve bütüncül olarak anladığımı hissettiğim doğru ama bu iyi bir öğretmen olacağımın garantisi değildi. Konularını çok iyi bilen ama bildiklerini paylaşmayı beceremeyen çok öğretmenim olmuştu. Öğretmek bence apayrı bir beceriydi, buna da hâlâ inanıyorum; hatta yaratıcı, sezgisel ve son derece kişisel bir sanat.

Ama yalnızcabir sanat da değil. İçinde bilime özgü bir disiplin de var, en azından olmalı. Neyin işe yarayıp yaramadığını görmek için farklı teknikler deneyebileceğimi, zamanla kendimi Nadia için etkin bir öğretmen haline getirebileceğimi düşünüyordum. Yatırım ya da teknoloji dünyalarında karşılaştığım entelektüel zorluklardan çok da farklı değildi ama bu alanda, sevdiğim birinin önünü açmam son derece mümkündü.