Bir Roman Kahramanı Orhan Veli

PAYLAŞ
SATIN AL YORUM YAZ
Kitap Akrabalıkları

Haluk Oral’dan “bir roman kahramanı” olarak “Orhan Veli”

Daha önce “Bir İmzanın Peşinden” ve “Şiir Hikâyeleri” ile edebiyat koleksiyonculuğunu kitaplara dönüştüren Haluk Oral, Orhan Veli tutkusunu da bir kitapla taçlandırıyor.

“Bir Roman Kahramanı: Orhan Veli” ne sistematik bir biyografi ne de klasik bir anı kitabı. Haluk Oral’ın kendi koleksiyonu ve Orhan Veli arşivindeki belgelerle yıllar içinde kurduğu gerçek bir dünya. Türk şiirinde çığır açan şairin 36 yıl süren hayatının hiç bilinmeyen, az bilinen, ama daha da önemlisi yanlış bilinen dönemlerine tutulmuş güçlü bir fener. Gerçekten de yalnız Orhan Veli’yi değil, çevresindeki önemli kültür insanlarını da birbirinden ilginç mektuplar ve fotoğraflarla canlandıran sürprizlerle dolu bu kitaptan sonra Orhan Veli şiirleri de hiç kuşkusuz bambaşka bir gözle okunacak.

“Haluk Oral, sıradan bir koleksiyoncu, belgeleri tozlu raflarda saklayan klasik bir arşivci değildir. Onun için her yeni belge, koleksiyona kattığı her parça, yeni bir çalışmanın tahrikçisidir” demişti Doğan Hızlan. İşte bu sözleri kanıtlayan yepyeni bir çalışma “Bir Roman Kahramanı: Orhan Veli”.

BİRKAÇ SÖZ VE TEŞEKKÜR

Elinizdeki klasik bir biyografi kitabı değildir. Çünkü, Orhan Veli’nin hayat hikâyesini yazmak isteyenler, kardeşi Adnan Veli’nin şairin ölümünden üç yıl sonra yazdığı Orhan Veli İçin adlı kitabından birkaç sayfa; ölüm yıldönümlerinde dergilerde, gazetelerde yayımlanmış portre yazıları; başta Melih Cevdet Anday’ınki olmak üzere bazı anı kitaplarında geçen muhtelif rivayet ve anekdotlardan başka bir şey bulamazlar. Bütün bu kaynakları bir araya getirseniz ancak beş on sayfa tutar.

İşte o nedenle, bu kitapta belgelerden ve bizzat görüştüğüm kişilerden hareket ettim. Orhan Veli’nin hayatını araştırdığım on beş yıl boyunca, incelediğim arşiv malzemesinden, elime geçen belgelerden ve tanıştığım kişilerden pek çok ipucunu bir araya getirdiğimde bildiğim Orhan Veli’den çok değişik ve daha derinlikli bir portreyle karşılaştım. “Bir roman kahramanı” olarak nitelediğim bu yeni portrenin ana hatlarını elimden geldiğince ortaya koymaya çalıştım.

Gerçekten de, Orhan Veli’nin yakın çevresine, fotoğraflarının kadrajına girenlere büyülteç tuttukça, hayatında önemli roller oynamış insanların çoğunun ya unutulmaya yüz tutmuş ya da hiç bilinmeyen insanlar olduğunu gördüm. Bu kişilere burada daha çok yer verdim. Yani, bu kitabı elinize aldığınıza göre Garip’in öbür iki şairi Oktay Rifat ile Melih Cevdet’i anlatmak yerine Fuat Ömer Keskinoğlu ve diğerleri gibi bilinmeyen figürler üzerinde durmak gerekir, diye düşündüm ve kitabı ona göre kurdum. Neticede, Orhan Veli’nin kısa hayatının hiç bilinmeyen, az bilinen ya da yanlış bilinen dönemlerine belgelerle ışık tutma amacımdan uzaklaşmamaya çalıştım. Ama elbette yeri geldikçe, yaşadıklarının bazı şiirlerine nasıl yansıdığına da dikkat çektim.

Kitabın bazı bölümlerinde ister istemez kişisel bir dil kullandığımı göreceksiniz. Umarım o sayfaları okurken beni yadırgamazsınız.

Bu kitabın ortaya çıkışı upuzun bir yolculuk oldu. Bu yolculukta pek çok insanla tanışıp dost oldum, pek çok dostumun yardımlarını gördüm.

Doğan Hızlan ve İhsan Yılmaz yazmamı başından beri desteklediler. Selçuk Altun ve Sabri Koz bu kitap için beni adeta zorladılar.

B. Sadık Albayrak, Müjdat Arslan, Halil Bingöl, Orhan Bursalı, Emin Nedret İşli, Bahtiyar İstekli, Magdi Rufer, Bella Eskinazi ve Zeliha Tuna belgelere ulaşmamda yardımcı oldular. Kitabı yazarken başka pek çok dostumun yardımını gördüm, fikirlerinden faydalandım. İşte isimlerini anmadan geçemeyeceklerim: Beşir Ayvazoğlu, Rıfat Bali, Oryal Gökdemir, Mustafa Alp Dağıstanlı, Cansın Erol, M. Şeref Özsoy, İskender Pala, Sevengül Sönmez, Sefa Kaplan, Sami Karaören, Günay Kut, A. Turgut Kut, Irvin Cemil Schick, Hilmi Yavuz, Asiye Yılmaz ve Tuncay Yılmazer.

Ayrıca, Şahin Aldoğan’a Çanakkale yolunda Orhan Veli’nin askerlik yaptığı köye gidip inanılmaz bir anıya ortak olduğu; Aslı Keskinoğlu’na şairin hayatının pek çok bilinmeyenini ortaya çıkaran belgeleri sağladığı için özel teşekkürlerimi sunuyorum.

Nihayet, arşivinden yararlanmamı sağlayan, dahası, her ziyaretimde beni daima güler yüzle karşılayan Orhan Veli’nin kız kardeşi Sevgili Füruzan Yolyapan’a sonsuz minnettarım. Onun dostluğu ve beni yüreklendiren tatlı sohbeti en büyük kazançlarımdan biri oldu.

Ekim 2015
Haluk Oral

* E-posta adresiniz hiç kimseyle paylaşılmayacaktır.