Türkiye Uygarlıklar Rehberi - 2 / Marmara Etrafında - Karadeniz Kıyısı

PAYLAŞ
SATIN AL YORUM YAZ
Kitap Akrabalıkları

Türkiye Uygarlıklar Rehberi, tarihin şafağından beri burada birbiri ardına serpilmiş olan kültürlerin tarihsel anıtlarına, arkeolojisine ve mimarisine dair bir rehberdir. Uygarlıkların tarih içinde yer değiştirdikleri bir coğrafya üzerindeki yolculuğa eşlik eden bu beş ciltlik yapıt, üst üste kurulmuş şehirlerin ve kültürlerin akıbetlerinin birbirlerine nasıl sirayet ettiğini, farklı uygarlıkların geride bıraktıkları yapılarla nasıl bir kültür hazinesini bizlere devrettiğini yerinde görmeye niyetlenen gezmenlerin elkitabı olacak. Homeros'un destanlarında anlattığı topraklardan ve Osmanlı'nın iki başkentinden geçirip Marmara Denizi'nin etrafında dolaştırarak başlıyor Türkiye Uygarlıklar Rehberi'nin ikinci cildi; sonra, mitik bir yolculuğun izini takip ederek "altın post"u ararken, antik çağda "konuksever deniz" adı verilen Karadeniz'in kıyılarında gezmenlere eşlik ediyor.

Selimiye'nin, İslam dünyasındaki en yüksek -70.89 m.- minareler olan dört ince minare ile çerçevelenen büyük kubbesinin etrafında, kubbe biçiminde sekiz ağırlık kulesi bulunur. Ağırlık kuleleri, büyük kubbenin içeriden ana desteğini sağlayan sekiz adet sekizgen payenin devamıdır; köşelerde yarım daire şeklinde ekoyumlar, güneyde de mihrabın bulunduğu daire şeklindeki apsit vardır. Sinan'ın Süleymaniye'deki türbesinin duvarındaki yazıtı yazan şair Mustafa Sa'i, mimarın Selimiye'de inşa ettiği büyük kubbenin Ayasofya'nınkini geçmesiyle övündüğünü aktarır: "Hıristiyanlar arasında kendilerine mimar diyenler. İslam aleminin hiçbir Müslüman mimarın bu kadar büyük bir kubbe yapamayacağını söylüyorlar. Ben bu cmide, Allah'ın yardımı ve Sultan Selim Han'ın desteğiyle, Ayasofya'nın kubbesinden altı zira yüksek ve dört zira geniş bir kubbe yaptım." Ama Sinan'ın iddiası geçersizdir, çünkü Ayasofya'nın kubbesi ortalama 31.35 metre çapındayken, Selimiye'ninki 31.28 metredir. Ayrıca, Selimiye'nin kubbesi yerden 43.50 metre yüksekteyken, Ayasofya'nınki 55.60 metre yüksekliktedir. Ama önemli olan Sinan'ın Iustinianos'un mimarlarından daha yüksek ve geniş bir kubbe inşa edip edemediği değil, Osmanlı mimarisini zirveye taşırken, ihtişam açısından Büyük Kilise'yle kıyaslanabilecek bir yapı tasarlayıp yapabilmiş olmasıdır.

* E-posta adresiniz hiç kimseyle paylaşılmayacaktır.