Pierre Loti: Gezegen Seyyahı

Paris'te ablasının aracılığıyla tanıştığı Madam M. R*** (Marie Roberthie) ile olan dostluğu da çok eskiye dayanır. 21 Mayıs 1879 tarihli günlükte şu imaya rastlanır: "Sarah'ı ziyaretimden yarım saat sonra, aynı tayfa üniforması içinde Madam M. R.***'nin evine düşüyorum ve sohbet tamamen beklenmedik bir şekilde gelişiyor." Loti'nin ailesi belki de bu kadını evlenmek için iyi bir kısmet olarak gördü ama Loti yanaşmadı. Bu ilişkiden hem aşka dayalı, hem anaç, acayip bir dostluk kaldı. Kızlık adıyla Molin de Teyssieu, Quercy'de Saint-Médard Şatosu'nun dul hanımı ve mektuplarını Marthe ya da Martial olarak imzalayan bu kadın ona tutkulu bir yakınlık sunar ama etkisi 1884'ten sonra yavaş yavaş azalacaktır.

Zaten bu arada La Nouvelle Revue'nün yayın yönetmeni Juliette Adam çoktan ortaya çıkmıştır. Cumhuriyetçi bir salonu kişiliğiyle canlandıran Juliette Adam bir dost, bir "sevgili patroniçe", korumacı manevi anne ama aynı zamanda anne gibi bir sırdaş, özetle etkili ve istilacı "mülkiyetçi bir anne" olarak Loti'nin hayatına girer. Flaubert'in "bakanların tümünden daha güçlü"6 bulduğu ve genel olarak III. Cumhuriyet'in akıl hocası olarak nitelendirilen Juliette Adam kimdi?

1836'da Picardieli bir burjuva ailesi olan Lambertlerin kızı olarak Verberie'de (Oise) doğmuş; cumhuriyetçi bir baba, kralcı bir anne, Napoléon yanlısı bir büyükbaba tarafından yetiştirilmiş; 16 yaşında Alexis La Messine adında bir avukatla evlenmişti; ilk yazılarını eşinin adı altında yayımlamış ve işe doğrudan Proudhon'un kişiliğine saldırmakla başlamıştı. Çok geçmeden iğrenç kocasından ayrılacak, adamın erkenden ölme nezaketini göstermesi üzerine 1868'de "kırksekizlik" Normandiyalı Edmond Adam ile (1816-1877) evlenecektir. Adam, Paris belediye başkan yardımcılığı yapmış, National'de çalışmış, zaman zaman emniyet amiri, senatör olmuştur ve Hetzel Yayınlarının sermaye sahibidir (Juliette'e kalem ismi olarak t'yi atarak babasının soyadı Lamber'i almasını öneren Hetzel olmuştur). İnanmış bir özgür düşünce yanlısı, yazılarından dolayı sürekli hapse girmesi gündeme gelen Henri Rochefort'un koruyucusu olan Adam, ölürken karısına cumhuriyetçilik ateşini, çevresini ve hatırı sayılır bir servet bırakıyordu..